2.2.2 Signaleren problemen van kwetsbare inwoners en ondersteuning bieden

Wat hebben we gedaan?

Prestatie 2.2.2 Signaleren problemen van kwetsbare inwoners en ondersteuning bieden

Openbare geestelijke gezondheidszorg (OGGZ)
In het kader van het OGGZ beleid is het Lokaal Zorgnetwerk opgezet. Dit netwerk werkt preventief en wordt gevormd door Maatschappelijk Werk, Welzijnswerk, Politie, Thuisbegeleiding, de RIBW (doelgroep GGZ) en gemeente (Jeugd, Wmo en Participatiewet). Doel van het netwerk is om dakloosheid te voorkomen én preventief te werken in situaties van inwoners waar meervoudige problematieken spelen.
Dit netwerk is ingesteld in 2008. In het toen opgestelde beleidsplan is opgenomen dat het netwerk zou worden geëvalueerd. Deze evaluatie is in 2015 uitgevoerd en heeft opgeleverd dat dit netwerk een duidelijke toegevoegde waarde heeft. De doelen van het LZN worden behaald maar op onderdelen kan de afstemming over de casussen nog worden versterkt. Cliënten zijn tevreden over de ondersteuning die zij ontvangen. Vooral de praktische ondersteuning ter voorkoming van huisuitzettingen (aanpak vervuiling, aanpak huurachterstanden en schuldenproblematiek) wordt door cliënten als zeer positief ervaren. Er zijn in de evaluatie 8 aanbevelingen gedaan voor het vervolg.

Van stuurgroep LZN naar Bestuurlijk platform sociaal domein
Gemeente en kernpartners van het LZN (Lokaal Zorg Netwerk) hebben in 2015 verkend hoe ze hun samenwerking zouden kunnen inrichten om sturing te geven aan en zicht te houden op de bredere ontwikkelingen in het sociale domein. De bestaande Stuurgroep LZN, opgericht voor aansturing van het Lokaal Zorgnetwerk met zijn focus op afstemming rondom vangnetsituaties, bood een geschikte basis voor een breder platform dat zich ook op preventie, algemene voorzieningen en brede maatschappelijke ondersteuning kon gaan richten. In maart 2015 hebben de partijen een intentieverklaring getekend ter formalisering van dit nieuwe brede Bestuurlijke Platform en in juni 2015 is als aftrap voor het formuleren van de agenda een conferentie georganiseerd waarvoor alle in Lingewaard werkende organisaties in het sociale domein zijn uitgenodigd.

Algemeen Maatschappelijk Werk (AMW)
De gemeente bekostigt het AMW en biedt hiermee een lokale basisvoorziening voor eerstelijns psychosociale hulpverlening en maatschappelijke dienstverlening. Deze voorziening is beschikbaar en bereikbaar voor alle inwoners van de gemeente Lingewaard. Taken zijn: het geven van Informatie en advies; begeleiding en behandeling; deelname aan netwerken; ondersteuning bij schulden en ondersteuning bij sociaal-juridische problemen.
In 2015 is de verwachte hoos aan vragen bij het MW uitgebleven maar was er eerder sprake van pieken en dalen. Ging het in 2014 hierbij vooral om vragen in de schuldhulpverlening; in 2015 waren er pieken en dalen in de vraag om maatschappelijk werk vanuit scholen. We onderzoeken samen met de participatiepunten hoe deze schommelingen kunnen worden verklaard. De schommelingen konden worden opvangen binnen de contractafspraken.
In 2015 is ook besloten om het AMW niet aan te besteden. Omdat het AMW naar tevredenheid wordt uitgevoerd, is de overeenkomt voor 2016 en 2017 verlengd.

Schuldhulpverlening
Schuldhulpverlening richt zich op het voorkomen, beheersbaar maken en oplossen van problematische schulden, zodat deze belemmering om te participeren wordt weggenomen. Basis hiervoor is de Wet gemeentelijke schuldhulpverlening van juli 2012. Conform het vastgestelde beleid wordt met klantprofielen en een uitgebreide diagnose aan het begin van het proces gewerkt en maatwerk geleverd. Een schuldenvrije toekomst zal niet voor elke klant als einddoel mogelijk zijn; voor sommigen zal het hanteerbaar maken van de schuldenlast het hoogst haalbare zijn. Voor klanten die voldoende zelfredzaam zijn, blijft de dienstverlening beperkt tot advisering over hoe zij zelf met de schuldeisers afspraken kunnen maken.
Bij de schuldhulpverlening zijn in 2015 geen wachtlijsten ontstaan. De integrale aanpak van inwoners met problematische schulden is met ketenpartners Westerbeek, Rijnstad en Stichting Welzijn Lingewaard (budgetcoaches) vastgelegd in samenwerkingsafspraken. Deze procesafspraken onderhouden we.
Daarnaast is eind  2015 gestart met een pilot voor schuldhulpverlening aan zelfstandigen, wat specifieke kennis vereist. De eerste resultaten verwachten wij pas in 2016.

Clientondersteuning
Voor het jaar 2015 hebben wij conform de randvoorwaarden van de bestuurlijke afspraken tussen VNG, VWS en MEE landelijk subsidie voor 1 jaar verleend aan MEE. Hierdoor hebben wij de continuïteit van ondersteuning voor de bestaande doelgroep geborgd. Ongeveer twee fulltime consulenten werken zeer nauw samen met de consulenten van Wmo, Participatiewet en Jeugd.  In het begin (eerste paar maanden) waren wij als partijen zoekende naar de nieuwe rollen, taken en verhoudingen. Daarna ging het snel beter. De nauwe samenwerking wordt door alle partijen als positief ervaren. De korte lijnen maken het mogelijk snel te schakelen en van elkaars expertise gebruik te maken. In werkprocessen moet het onder de aandacht brengen van clientondersteuning nog verder ingebed worden. Op grond van deze positieve ervaringen heeft de gemeente het contract met MEE met een jaar verlengd. In de periode januari t/m september 2015 zijn 146 clienten ondersteund in de leeftijd van 2jaar tot 91 jaar. Hiervan zijn: 69 volwassen en 77 kinderen.

Toezicht Wmo
Per 1 januari 2015 is de Wmo 2015 ingevoerd. De gemeente wordt daarmee integraal verantwoordelijk voor het toezicht en de naleving van de kwaliteitseisen die de Wmo stelt. Het toezicht was onder de AWBZ belegd bij de Inspectie voor de GezondheidsZorg (IGZ). Vanaf 2015 is er geen rol meer voor de IGZ en moeten gemeenten het toezicht op Wmo-taken zelf uit voeren of laten uitvoeren. Dit moet in principe belegd worden bij een publieke organisatie.
Het toezicht heeft betrekking op werkzaamheden, die door of namens een bestuursorgaan worden verricht, om na te gaan of aan (wettelijke) vereisten, aanvullende contractuele verplichtingen wordt voldaan en voorschriften worden nageleefd. In de Wmo hebben deze werkzaamheden betrekking op de kwaliteit van uitvoering waarvoor in de wet algemene vereisten zijn opgenomen. Bij toezicht gaat het om naleving van de voorschriften die zijn gesteld in de Wmo 2015 en hoofdstuk 5 van de Algemene wet bestuursrecht. Om het toezicht, zoals bedoeld in de wet, te kunnen inrichten is tijd nodig. Om deze tijd te overbruggen kiezen veel gemeenten in de regio Arnhem, maar ook daarbuiten, ervoor het calamiteiten toezicht voor een jaar bij de VGGM neer te leggen. Er zijn ook gemeenten die deze taak zelf uitvoeren. De wet geeft hier de ruimte voor. Gedurende het jaar 2015 hebben zich geen calamiteiten voorgedaan waardoor de GGD in actie moest komen in Lingewaard.

Begeleiding
De transitie van de Wmo is over het geheel genomen goed verlopen. De grote hoos aan clienten is uitgebleven en er zijn geen clienten tussen wal en schip gevallen. In de eerste maanden waren er - net als bij Jeugd - veel vragen over de route van aanvraag tot ondersteuning. De expertise van het Wmo team is in 2015 aangevuld met mensen die werkzaam waren in het zorgveld. Ten aanzien van de administratie kan gezegd worden dat er stevig is geïnvesteerd in het registreren, beoordelen en verwerken van gegevens zoals de facturen. Ondanks dat is er nog geen compleet beeld van de financiële consequenties van de ingezette onderstening. Op basis van wat nu wel inzichtelijk is, lijkt het erop dat wij “uitkomen” met het budget voor 2015. Voor de WMO geldt net als bij jeugd dat de ervaringen vanuit 2015 aanleiding zijn om te investeren in vervolgstappen waarbij een team zich ontwikkelt van (grotendeels) casusregie naar procesregie. Ieder teamlid werkt gebiedsgericht (per woonkern).

Beschermd wonen
Met de inwerkingtreding van de Wmo 2015 zijn gemeenten verantwoordelijk voor beschermd wonen: het tijdelijk of voor een langere periode bieden van onderdak en begeleiding aan personen vanaf 18 jaar met een psychische aandoening. Het rijk de regiogemeenten de opdracht gegeven om de centrumgemeenten te mandateren om de taken in het kader van beschermd wonen uit te voeren. Wij hebben de gemeente Arnhem voor het uitvoeren van de taak gemandateerd en gemachtigd.
Wettelijk gezien zijn alle gemeenten zelf verantwoordelijk voor beschermd wonen. De gemeente Arnhem is vanaf 2015 niet alleen centrumgemeente maatschappelijke opvang, maar ook centrumgemeente voor beschermd wonen. Het rijk wil op termijn de verantwoordelijkheid voor beschermd wonen ook financieel bij alle gemeenten neerleggen. Hoe en wanneer dit moet gebeuren is weergegeven in het rapport van cie Dannenberg. De cie heeft in opdracht van de VNG en het rijk een onderzoek gestart naar beschermd wonen. De reden hiervoor is dat  er veel onduidelijk is rond dit thema, zowel financieel als inhoudelijk. In het eerste kwartaal van 2016 jaar moet duidelijk zijn welke aanbevelingen worden overgenomen. De VNG heeft zich positief uitgelaten over het rapport.
De gemeente Arnhem heeft in 2015 voor de bestaande groep clienten met een geldige indicatie, én voor nieuwe cliënten met deze vraag, deze maatwerkvoorziening verstrekt. Voor de cliënten die al een indicatie hebben geldt het overgangsrecht, dat is voor cliënten die de voorziening in zorg in natura ontvangen, maximaal 5 jaar. Voor cliënten met een persoonsgebonden budget is dat maximaal 1 jaar. Monitoringsgegevens zijn over 2015 nog niet voor handen. de gemeente Arnhem heeft aangegeven on hier nog niet in tegemoet te kunnen komen. In 2016 heeft dit punt nadrukkelijk de aandacht.
Het afgelopen jaar hebben wij samen met de regio werkafspraken gemaakt om de samenwerking tussen de toegang in Arnhem en onze lokale toegang vorm te geven. In 2016 gaan wij aan de slag met beleid. Op basis van het rapport van de commissie Dannemberg.

Vluchtelingen en statushouders
De gemeente Lingewaard heeft in 2015 89 asielzoekers met een verblijfsvergunning (=statushouders) gehuisvest, één meer dan de door het rijk opgelegde taakstelling. Daarnaast is de achterstand uit eerdere jaren weggewerkt. De gemeente dankt het goede resultaat in 2015 mede aan de nauwe samenwerking met Vluchtelingenwerk Oost-Nederland, woningbouwcorporaties Waardwonen en Woonstichting Gendt. Omdat in 2016 de taakstelling wordt verhoogd, zijn in 2015 al gesprekken opgestart met de woningcorporaties in Lingewaard om verschillende opties in beeld te brengen. Zo wordt gesproken over het plaatsen van units, aankoop en/of herinrichting van bestaande panden of nieuwbouw van (huur)woningen. Uitgangspunt hierbij is dat de plaatsing van statushouders niet ten koste gaat van oorspronkelijke inwoners van Lingewaard.
Ook is in 2015 het netwerkoverleg met diverse instellingen die zich bezig houden met statushouders opgestart. Naast de hierboven genoemde instellingen zijn dat de SWL, Politie, COA, Opnieuw Thuis en Zelf.

In 2015 heeft de gemeente in Gendt ook crisis-noodopvang voor 72 uur verzorgd in sporthal Walburgen in Gendt. In deze periode zijn ruim 120 personen opgevangen. Door de (vrijwillige) inzet van velen is dit goed verlopen.

Mantelzorg- en vrijwilligers
De gemeente heeft in 2015 voor het eerst het mantelzorgcompliment uitgevoerd. Voorheen was dit belegd bij de SVB (Sociale Verzekeringsbank). Alle mantelzorgers die bekend waren bij SVB, te weten 964 personen, hebben een brief ontvangen met de aankondiging dat de uitvoering van het compliment in 2015 door de gemeente zou worden overgenomen en dat ze daarvoor een aanvraag moesten doen. Daarnaast hebben er artikeltjes gestaan in de krant en op de website en heeft SWL mantelzorgers actief benaderd. In 2015 hebben uiteindelijk 384 inwoners hebben een mantelzorgcompliment á € 140,- ontvangen. Daarnaast hebben 7 jongeren een bioscoopbon gekregen voor de mantelzorg die zij geven. Dit aantal is lager dan was verwacht, we gaan in 2016 nog meer kanalen gebruiken om mantelzorgers te bereiken voor dit compliment.

De realisatie 2015 is nog niet besproken met SWL, deze volgt in maart/april. De resultaten lagen bij tussentijdse voortgangsgesprekken goed op schema.

Prestaties

Activiteiten

Meetbaar resultaat

Raming 2015

Werkelijk 2015

Prestatieafspraken met de SWL

Waarderingsactiviteiten mantelzorgers
Contactmomenten voor mantelzorgers

Steunpunt mantelzorgers

Aandacht voor jonge mantelzorgers

Inzetten zorgvrijwilligers

Training vrijwilligers

Vrijwilligers vacaturebank

Ondersteuning vrijwilligersorganisaties

2 per jaar
6 per jaar

Minimaal 100 mantelzorgers worden bereikt

Minimaal 150 scholieren nemen deel aan programma

Voorzien in alle behoeften

160 vrijwilligers

150 matches

20 organisaties worden ondersteund

Beide doelstellingen behaald

Voorzien in alle behoeften

Doelstelling behaald

Voorzien in alle behoeften

Doelstelling behaald

200 matches

Doelstelling behaald